- triumpho
- trĭumpho, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [p. 1903] [triumphus].I.Neutr., to make a triumphal procession, to hold or celebrate a triumph, to triumph (cf. ovo).A.Lit.: triumphare appellatum, quod cum imperatore milites redeuntes clamitant per urbem in Capitolium eunti Io triumphe: id a thriambôi Graeco Liberi cognomento potest dictum, Varr. L. L. 6, § 68 Müll.:B.
ex praeturā triumphare,
Cic. Mur. 7, 15:commissi sunt iis magistratus, in quibus re bene gestā triumpharent,
id. Planc. 25, 61:Africanus, qui de Numantinis triumpharat,
id. Phil. 11, 8, 18;for which: ex Transalpinis gentibus triumpharunt,
id. ib. 8, 6, 18:ex Macedoniā,
id. Pis. 23, 55; id. Mur. 5, 11:ex Transalpinis bellis,
id. Off. 2, 8, 28:cum triumphantem (Camillum) albi per urbem vexerant equi,
Liv. 5, 28, 1:ut triumphanti urbem inire liceret,
id. 26, 21, 2:quasi debellato triumphare,
id. 26, 21, 4:neminem ad eam diem triumphasse, qui, etc.,
id. 28, 38, 4:quid tam inauditum quam equitem Romanum triumphare? at Pompeius triumphavit,
Cic. Imp. Pomp. 21, 61:nisi meo in rem publicam beneficio ubi triumpharet esset habiturus,
id. Off. 1, 22, 78; cf. Auct. B. Afr. 22, 3: Nero ovans triumphavit, i. e. held or celebrated an ovation, Vell. 2, 96, 3. — Poet., transf.:ut sit mulsum, qui triumphent milites,
Plaut. Bacch. 4, 9, 48:mirum, si de me jure triumphat Amor,
Prop. 2, 8 (8, b), 40 (24):deque cothurnato vate triumphat Amor,
Ov. Am. 2, 18, 18.— Impers. pass.:ex eā urbe triumphari vidimus,
Cic. Off. 2, 8, 28:aliquis est Romae, qui triumphari de Macedonibus nolit?
Liv. 45, 38, 2:populi jussu triumphatum est,
id. 3, 63, 11:de parvis oppidis,
Flor. 1, 11, 6:ex civilibus bellis,
id. 3, 22, 10.—Trop., to triumph, exult, be glad, rejoice exceedingly:II.exsultare laetitiā, triumphare gaudio,
Cic. Clu. 5, 14; cf.:laetaris tu in omnium gemitu et triumphas,
id. Verr. 2, 5, 46, § 121:in quo exsultat et triumphat oratio mea,
id. Cat. 2, 2, 3:triumpho, si licet me, etc.,
Ter. Heaut. 4, 2, 5: meum factum probari abs te, triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 2.—Act. (only poet. and in post-Aug. prose).(α).With a homogeneous object:(β).triumphavit cum imperatoribus suis triumphos novem,
Gell. 2, 11, 4.—More freq.,With other objects, to triumph over, to lead in triumph; or, in gen., to conquer:aliquem, Treb. XXX. Tyr. 24: hic terram triumphabit,
Lact. 6, 23 fin.:mortem Cum suis terroribus,
id. 4, 26, 28; id. Mort. Pers. 16.—More freq. in pass.:bisque triumphatas utroque ab litore gentes,
Verg. G. 3, 33:triumphatis dare jura Medis,
Hor. C. 3, 3, 43:Zenobia victa et triumphata,
Vop. Aur. 33:triumphati magis quam victi sunt,
Tac. G. 37:triumphata Capitolia,
Verg. A. 6, 836; cf.:omnia superata et triumphata,
Plin. 5, 5, 5, § 36:ne triumpharetur (Mithridates),
Tac. A. 12, 19:Roma triumphati caput orbis,
Ov. Am. 1, 15, 26: triumphatus bos, i. e. obtained by victory, got or won as booty, id. F. 3, 732; so,triumphatum aurum,
id. P. 2, 1, 41:Achaeos triumphandos Mummio tradidit,
Aur. Vict. Vir. Ill. 61.—Hence, p. a.: trĭ-umphans, antis, = triumphalis, triumphal, belonging to a triumph:equi,
Ov. P. 2, 8, 40.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.